Troosterprijs

Op donderdag 16 mei reikte de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica voor de 37^e maal de Professor Jan Troosterprijs uit. Het  MeerLICHT/BlackGEM team (Thijs Adolfse, Roy Bakker, Harry Balster, Steven Bloemen, Arno Engels, Peter Dolron, Marc Fokker, Floris Hahn, Thijs Jacobs, Jeroen Michiels, Emiel Vissers) ontvingen de prijs voor de ontwikkeling en realisatie van optische telescopen. Doel van het project is het detecteren van optische signalen van botsende neutronensterren. Deze botsingen worden gezien met behulp van zwaartekrachtsgolfdetectoren en vormen de belangrijkste plaats in het universum waar zware elementen, zoals goud, worden gemaakt.

Omdat de commerciële markt de technisch zeer geavanceerde telescopen niet kon leveren, is een eigen ontwerp gemaakt. Het team was verantwoordelijk voor het ontwerp en de realisatie van het watergekoelde contragewicht, kabelgeleidingssystemen die zorgen voor een soepele beweging van de telescoop, en voor de electronica en software om de beweging van lenzen, filters en de camerasluiter in de telescoop te controleren. Het team ontwierp ook de trillingvrije torens waarop de telescopen zijn geplaatst en had een centrale rol in de samenwerking met industriële partners om het ontwerp van telescoopmonteringen, die gebruikt worden om de beweging van sterren aan de hemel nauwkeurig te kunnen volgen, en koepels aan te passen aan de hoge eisen die dit project stelt. Het team werkte intensief samen met de NOVA Optical-Infrared Instrumentation Groep in Dwingeloo, die verantwoordelijk was voor de optische componenten, en de KU Leuven, waar de camera’s zijn gemaakt.

Het is de eerste keer sinds 45 jaar dat een optische telescoop volledig ontworpen en ontwikkeld is in Nederland! In 2017 is de MeerLICHT telescoop in Zuid-Afrika geinstalleerd, de drie BlackGEM telescopen worden dit jaar in Chili geinstalleerd.